Rozliczenia gotówkowe w Polsce ciągle są bardzo rozpowszechnione i stosowane znacznie częściej niż w krajach rozwiniętych. Ma to wiele niekorzystnych następstw, m.in. sprzyja rozwojowi procederu fałszowania pieniądza. Celem artykułu jest przedstawienie znaczenia i wielkości udziału gotówki w krajowym obiegu pieniądza oraz rozliczeniach dokonywanych przez ludność, a także skali procederu fałszowania banknotów.
Polacy są ciągle bardzo przywiązani do pieniądza w jego tradycyjnej postaci i niechętnie akceptują bezgotówkowe formy rozliczeń. Za pomocą gotówki zawiera się w Polsce przytłaczającą większość transakcji dokonywanych przez obywateli, nie tylko podczas codziennych zakupów, ale czasami również przy poważnych inwestycjach, takich jak kupno samochodu czy mieszkania. Rozliczenia gotówkowe dominują również w niezwykle istotnym segmencie rynku rozliczeń pieniężnych, jakim są tzw. płatności masowe. Udział banknotów i monet (z pominięciem pieniądza gotówkowego pozostającego w kasach banków) w podaży pieniądza M1 w Polsce utrzymuje się na kilkakrotnie niższym poziomie niż w większości krajów Unii Europejskiej.
Wzrost ilości i wartości pieniądza gotówkowego w krajowym obiegu pieniądza w ostatnich latach sprzyja fałszerstwom pieniędzy. Proceder ten z kolei tym łatwiej się rozwija, im mniejsza jest wiedza obywateli na temat własnej waluty i im mniejsze są umiejętności rozpoznawania podróbek. Tymczasem, jak pokazują wyniki badań ankietowych przeprowadzonych przez autorki, respondenci wysoko oceniają estetykę i wykonanie polskich banknotów, ale wykazują się niewystarczającą wiedzą praktyczną o walucie, co obniża bezpieczeństwo posługiwania się nią i sprzyja fałszerstwom pieniądza.
Mimo dość surowego prawa nie udało się ograniczyć procederu fałszowania pieniędzy w Polsce i wprowadzania ich do obiegu, a jakość falsyfikatów jest coraz wyższa. By to zmienić, konieczne są m.in.: wzrost wiedzy obywateli nt. wyglądu i zabezpieczeń polskiej waluty (m.in. dzięki szeroko zakrojonym akcjom edukacyjnym w tym zakresie), zmiana zasad postępowania w przypadku wejścia w posiadanie falsyfikatu oraz bardziej zdecydowane promowanie i upowszechnianie bezgotówkowych form płatności.
|