Edward Świderski System bankowy Ukrainy w latach 1991-2000. Zarys ogólny problematyki tworzenia i rozwoju
Od momentu uzyskania niepodległości Ukraina przeprowadza transformację gospodarczą w kierunku wolnego rynku. Jedną z ważnych reform gospodarczych, które zostały przeprowadzone na Ukrainie, było stworzenie dwupoziomowego systemu bankowego - ważnego ogniwa struktur rynkowych.
Tworzenie i pierwsze etapy rozwoju systemu bankowego Ukrainy odbywały się na tle pogłębiającego się kryzysu gospodarczego. Rozkręcanie się spirali inflacyjnej (w 1993 r. wskaźnik cen konsumpcyjnych osiągnął 10.256%) oraz powszechnie panująca recesja oddziaływały zniekształcająco na młody system bankowy. W tym okresie odbywał się ekstensywny rozwój systemu bankowego, tworzyły się banki tzw. nowej fali.
Negatywny wpływ na całą gospodarkę Ukrainy, a w tym i na system bankowy, miało prowadzenie przez rząd Ukrainy poszukiwań tzw. trzeciej drogi w polityce gospodarczej. Negatywne skutki takiego postępowania obaliły mit istnienia "własnej" drogi w transformacji wolnorynkowej oraz udowodniły, że "trzecia droga" to nic innego jak utopia. Niemniej jednak skutki eksperymentów gospodarczych na początku lat 90. można zauważyć nawet w obecnej gospodarce Ukrainy.
Wielkie znaczenie dla rozwoju systemu bankowego miały też dwie reformy pieniężne: w 1992 r. oraz 1996 r.
Obecny system finansowy Ukrainy, którego ważnym ogniwem jest system bankowy, można określić jako system finansowy typu reńskiego (niemiecko-japońskiego).
System bankowy niezaprzeczalnie ma znaczący wpływ na sytuację gospodarczą, lecz i sytuacja gospodarcza bezpośrednio wpływa na kondycję systemu bankowego. Dla normalnego rozwoju systemu bankowego Ukrainy potrzebne jest kontynuowanie reform wolnorynkowych oraz rozwój innych struktur wolnego rynku, między innymi rynku papierów wartościowych.
Obecną sytuację systemu bankowego Ukrainy można określić jako niezadowalającą. Niskie tempo przeprowadzania reform wolnorynkowych, znaczący rozwój gospodarki "szarej strefy", wysoki poziom "dolaryzacji", stosowanie praktyk wymiany barterowej, powszechne zjawisko tzw. zatorów płatniczych to tylko niektóre z wielu czynników negatywnie oddziałujących na system bankowy. Należy jednak zaznaczyć, że doświadczenie zdobyte przez system bankowy Ukrainy w latach 1991-2000 pozwala kontynuować jego rozwój na zasadach wolnej konkurencji.
|