Beata Wróbel Zasady działania i ocena efektywności europejskiego transgranicznego systemu rozliczeniowego - EURO 1
Artykuł podejmuje próbę przedstawienia budowy, sposobu działania i oceny efektywności systemu EURO 1. W związku z tym, że system ten jest ściśle związany z dwiema europejskimi organizacjami bankowymi, a mianowicie EBA (Euro Banking Association), które było twórcą tego systemu, i Spółką Rozliczeniową EBA (EBA Clearing Company), która jest obecnym operatorem tego systemu, jego analiza rozpoczyna się od przybliżenia struktury i celów działania tych podmiotów.
Misją EBA jest inicjowanie i wspomaganie rozwoju infrastruktury płatniczej w Europie. EBA utworzyła system płatności EURO 1, opierając się na technicznej platformie wprowadzonego wcześniej przez EBA systemu ECU Clearing System. System ten przewidziany był do rozliczania transgranicznych płatności w euro. Pod koniec 1998 r. EBA przekazała system EURO 1 Spółce Rozliczeniowej EBA. W 2000 r. EBA utworzyła i uruchomiła pierwszy transgraniczny system detaliczny w Europie - system STEP 1. Według stanu na grudzień 2001 r., EBA jest stowarzyszeniem 153 banków z 21 krajów.
System EURO 1 jest transgranicznym systemem rozliczającym płatności w euro w postaci uznaniowych zleceń płatniczych. W stosunku do kwot tych zleceń płatniczych w systemie nie istnieją żadne restrykcje, jednakże system nastawiony jest głównie na płatności wysokokwotowe. System EURO 1 jest systemem netto, co oznacza, że przesyłane do niego płatności podlegają wzajemnej kompensacie, w wyniku której wyliczane są, a następnie regulowane wzajemne zobowiązania i należności uczestników.
System EURO 1 rozpoczął swoją działalność z dniem wprowadzenia euro w postaci bezgotówkowej, tj. 4 stycznia 1999 r., jako pierwszy prywatny system rozliczający płatności w euro. Funkcjonowanie systemu EURO 1 jest ściśle związane z Europejskim Bankiem Centralnym, który odgrywa w stosunku do tego systemu potrójną rolę: nadzorczą, agenta rozrachunkowego i depozytariusza puli płynności.
Według stanu na grudzień 2001 r., uczestnikami systemu EURO 1 jest 97 głównych międzynarodowych banków (w tym uczestnikami bezpośrednimi - 73, a pośrednimi - 24) z 20 krajów (wszystkich krajów UE, Australii, Japonii, Norwegii, Stanów Zjednoczonych i Szwajcarii).
|