Bogusław Czarny
Inflacja w gospodarce zamkniętej

Inflacją nazywa się wzrost przeciętnej ceny dóbr w pewnym okresie. Miarami inflacji są m.in.: wskaźnik cen dóbr konsumpcyjnych, wskaźnik cen dóbr produkcyjnych, deflator.

Zwolennicy ilościowej teorii pieniądza twierdzą, że to zmiany wielkości nominalnej podaży środka płatniczego wywołują kompensujące je zmiany poziomu płac i cen, czyli właśnie inflację. W takiej sytuacji realna podaż pieniądza powinna pozostawać względnie stała. Tymczasem dane statystyczne wskazują, że w wielu krajach nominalna podaż środka płatniczego oraz ceny zmieniają się w różnym tempie, a nawet - w różnych kierunkach. Przyczyną tego zjawiska są zmiany wielkości produkcji oraz wahania poziomu nominalnej stopy procentowej. Te ostatnie powodują zmiany szybkości obiegu pieniądza, czyli liczby transakcji obsługiwanych przez jednostkę pieniądza w jednostce czasu. Przyczyną inflacji może być ekspansywna polityka pieniężna oraz ekspansywna polityka budżetowa. To, czy deficyt budżetowy rzeczywiście spowoduje inflację, zależy od stopnia wykorzystania możliwości produkcyjnych gospodarki, od sposobu sfinansowania tego deficytu, a także od polityki banku centralnego.

Wielkość szkód wyrządzanych przez inflację zależy od tego, czy jest ona oczekiwana, czy nieoczekiwana. Nawet wtedy, kiedy inflację da się przewidzieć, a instytucje w gospodarce dostosuje się do spodziewanego wzrostu cen, skutkiem wzrostu cen pozostaje wzrost kosztów transakcyjnych (koszt zmienianych jadłospisów - menu costs - oraz koszt zdzieranych zelówek - shoe-leather costs).

Zwalczaniu inflacji służy przede wszystkim restrykcyjna polityka pieniężna. Warunkiem sukcesu jest zwykle zgoda pracowników na zmniejszenie tempa wzrostu wynagrodzeń. Koszt tej operacji jest niższy przy racjonalnych niż przy adaptacyjnych oczekiwaniach inflacyjnych. Hamowaniu inflacji sprzyja też twarda polityka dochodowa. Wspierają ją również odpowiednie zmiany instytucjonalne (np. polityczne i ekonomiczne uniezależnienie banku centralnego od rządu).

Ta strona używa plików cookies, dzięki którym może działać lepiej.
Aby się dowiedzieć więcej o technologii cookies, proszę kliknąć tutaj: Polityka prywatności NBP »
Aby móc przeglądać zawartość, należy zaakceptować cookies z tej strony Akceptuję