Krzysztof Freliszek Problematyka gwarancji lub wspomagania rozrachunku w KIR SA
Podstawową cechą, charakteryzującą systemy z rozrachunkiem netto, a takimi są oferowane przez Krajową Izbę Rozliczeniową SA systemy SYBIR i ELIXIR, jest opóźnienie rozrachunku w stosunku do momentu, w którym zlecenia płatnicze uczestników są kierowane do systemu. Ze względu na stosowanie przez KIR SA wielostronnej kompensaty należności i zobowiązań uczestników przy braku mechanizmów gwarantujących rozrachunek, brak choćby u jednego z nich wystarczających środków pieniężnych na sesji rozrachunkowej skutkuje zablokowaniem całego systemu.
Dyskusje na temat gwarancji rozrachunku w KIR SA towarzyszą Izbie niemal od momentu jej powstania. Praktycznie jedynym działaniem o zasięgu systemowym, podjętym w tym zakresie w ostatnich latach, było umożliwienie bankom wykorzystywania rezerw obowiązkowych do celów rozrachunku. Od 1994 r. rezerwy te są utrzymywane na rachunku bieżącym banku, co w istotny sposób zmniejszyło występujące wcześniej bardzo licznie problemy z terminowym zakończeniem sesji rozrachunkowych KIR SA.
We wrześniu 1999 r. NBP obniżył znacząco stopy rezerw obowiązkowych i temat gwarancji rozrachunku w systemach KIR SA znów stał się aktualny. Artykuł prezentuje poglądy autora na temat mechanizmów gwarantujących lub raczej ułatwiających rozrachunek w KIR SA.
Po krótkim scharakteryzowaniu występujących problemów autor podejmuje próbę zaproponowania wszystkim zainteresowanym instytucjom katalogu działań zaradczych.
Zasięg podmiotowy i przedmiotowy ewentualnych działań jest oczywiście dyskusyjny, ale zdaniem autora, oprócz kontynuowania w różnych gremiach dyskusji na ten bardzo aktualny i istotny z punktu widzenia funkcjonowania systemu płatniczego temat poszczególni uczestnicy rynku powinni jak najszybciej rozpocząć wdrażanie przynajmniej niektórych, zaproponowanych mechanizmów i procedur.
|