Czesław Mesjasz, Lidia Mesjasz
Wycena kredytu dla przedsiębiorstwa - założenia teoretyczne i przegląd metod

Kredyt bankowy ma specjalne znaczenie w relacjach między bankiem a przedsiębiorstwem. Oprócz klasycznych rozważań, dotyczących struktury kapitału oraz jej determinantów, traktowanie kredytu jako specyficznej formy kontraktu długu ma istotne walory teoretyczne i praktyczne, np. w zagadnieniach dotyczących wyboru strategii finansowania działalności przedsiębiorstwa, czy też jej związków ze strategią konkurencji na rynku produktów oraz na rynku zaopatrzeniowym. Kredyt powinien więc być traktowany jako jeden z instrumentów nadzoru nad przedsiębiorstwem (corporate governance), sprawowanego nie tylko przez właścicieli, ale również przez wierzycieli. Dodać do tego należy jeszcze metodologiczne znaczenie analizy kredytu jako wprowadzenia do badań nad innymi formami współpracy banku z przedsiębiorstwem.

Narastająca konkurencja na rynku kredytowym i nowe formy finansowania sprawiają, że banki w swej polityce kredytowej muszą wykazywać się coraz większą elastycznością działania. Dotyczy to w szczególności polskich banków, które często jeszcze działają w sposób szablonowy i traktują procedurę udzielenia kredytu jako mniej lub bardziej uproszczoną analizę zdolności kredytowej, albo wręcz jedynie jako właściwe wypełnienie wniosku kredytowego. Konkurencja sprawia jednakże, że coraz częściej muszą one negocjować warunki udzielania kredytów. Negocjacje te obejmują nie tylko ich wielkość, termin spłaty i oprocentowanie. Dotyczyć mogą również innych atrybutów kredytów - rodzaju i wielkości zabezpieczenia, dodatkowych klauzul (warunków) (covenants) dotyczących postępowania przedsiębiorstwa w trakcie realizacji inwestycji, zasad kontroli tego postępowania czy też warunków przystąpienia do renegocjacji kredytu.

Pomimo istotnego znaczenia innych atrybutów kredytu, oprocentowanie, czy też - szerzej ujmując - jego cena, pozostaje głównym zagadnieniem w negocjacjach umowy kredytu.

Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych założeń teoretycznych oraz metod wyceny kredytu, stosowanych głównie w relacjach między bankami a kredytobiorcami instytucjonalnymi. Punktem wyjścia w rozważaniach jest teoria kosztów transakcji, pozwalająca na określenie poszczególnych elementów kosztów przygotowania, realizacji i monitorowania transakcji kredytowych. Przedstawione zostały następujące metody wyceny kredytu: kosztowe, porównania ze stopą procentową na rynkach alternatywnych, wykorzystujące pierwszorzędną stopę procentową (prime rate), rynkowe, wyceny w ramach kosztów relacji (wycenę relacyjną) banku z klientem oraz jej odmiany, wyceny według wewnętrznej stopy zwrotu kredytu, wyceny ryzyka.

Prezentacja nie obejmuje, oczywiście, wszystkich metod. Stanowi jedynie wprowadzenie i zachętę do dalszych badań. Celem tej prezentacji jest natomiast wyeksponowanie ceny kredytu jako przedmiotu negocjacji, czasami bardzo złożonych, które prowadzone są między bankami a klientami w warunkach istnienia konkurencyjnych rynków finansowych.

Ta strona używa plików cookies, dzięki którym może działać lepiej.
Aby się dowiedzieć więcej o technologii cookies, proszę kliknąć tutaj: Polityka prywatności NBP »
Aby móc przeglądać zawartość, należy zaakceptować cookies z tej strony Akceptuję