Adam Koronowski Międzynarodowa pozycja inwestycyjna jako czynnik w polityce pieniężnej
Opracowanie poświęcone jest omówieniu znaczenia międzynarodowej pozycji inwestycyjnej dla oceny ryzyka utraty równowagi płatniczej dokonywanej na potrzeby ukierunkowania polityki pieniężnej.
W początkowej części dokonano przeglądu podstawowych kierunków badań w zakresie określenia czynników utraty równowagi płatniczej. Prowadzi on do wniosku, że znaczenie międzynarodowej pozycji inwestycyjnej nie jest właściwie uwzględnione w tych badaniach, przede wszystkim zaś nie znajduje należytego odzwierciedlenia w formułowaniu koncepcji nadmiernego deficytu obrotów bieżących.
Bezpieczna międzynarodowa pozycja inwestycyjna oznacza w opracowaniu sytuację, w której dla żadnego z przyszłych analizowanych okresów poziom wymagalnych lub potencjalnie wymagalnych zobowiązań zagranicznych i płynnych należności zagranicznych wraz z możliwościami uzyskania nowego finansowania oraz z uwzględnieniem przewidywanej ścieżki zmian bilansu obrotów bieżących nie pociąga za sobą wysokiego prawdopodobieństwa gwałtownego spadku płynności międzynarodowej i deprecjacji waluty o nadmiernej skali (kryzysu walutowego).
W sformułowaniu tym bezpieczna pozycja inwestycyjna określona jest poprzez zestawienie należności i zobowiązań zagranicznych oraz możliwości finansowania zagranicznego z przewidywaną ścieżką zmian bilansu obrotów bieżących, przy czym ograniczeniem jest rosnące ryzyko utraty płynności lub gwałtownej deprecjacji. Oznacza to, że pozycja inwestycyjna nie może być oceniana niezależnie od aktualnego bilansu obrotów bieżących i możliwości jego weryfikacji nie mającej charakteru kryzysu. To, czy pozycja inwestycyjna jest bezpieczna, zależy od aktualnego salda obrotów bieżących i możliwości wprowadzenia jego ewentualnej koniecznej korekty w sposób nie stanowiący wstrząsu. Oznacza to, że deficyt bilansu obrotów bieżących nie może być oceniany z pominięciem pozycji inwestycyjnej.
Zachowanie bezpiecznej pozycji inwestycyjnej zależy od ukształtowania struktury płynności aktywów i pasywów zagranicznych oraz ich salda. Zmienność tego salda jest tożsama z saldem obrotów bieżących.
Rola banku centralnego w kształtowaniu bezpiecznej pozycji inwestycyjnej poprzez oddziaływanie na bilans obrotów bieżących nabiera znaczenia w sytuacji, gdy rynek walutowy nie spełnia w sposób efektywny funkcji weryfikacji poziomu wykorzystania finansowania zagranicznego (deficytu obrotów bieżących), co grozi utratą płynności międzynarodowej. W zasadzie jedynym skutecznym narzędziem, które bank centralny może wykorzystać w tym celu, jest polityka pieniężna (kształtowanie stóp procentowych).
Zgodnie z przyjętym w referacie poglądem, ograniczeniu nadmiernego deficytu obrotów bieżących służyłaby bardziej ekspansywna polityka pieniężna, co sprawia, że bank staje w obliczu konieczności wyboru między stopniem realizacji konkurencyjnych w krótkim okresie celów w postaci utrzymania równowagi płatniczej oraz stabilizacji cen. Przyjmując, że bank centralny uznaje potrzebę obrony obu tych celów, dla właściwego ukierunkowania polityki pieniężnej niezbędne jest możliwie trafne określenie, kiedy rzeczywiście zagrożona jest równowaga płatnicza, a zatem kiedy polityka pieniężna powinna być skorygowana w celu ograniczenia groźby kryzysu walutowego. To zaś wymaga, zgodnie z wcześniejszymi uwagami, określenia bezpiecznej pozycji inwestycyjnej.
|