Koncentrując się na samej polityce podatkowej, w artykule wyróżniono dwa jej rodzaje. Po pierwsze, znane są wielkości nominalne poszczególnych instrumentów podatkowych, a przede wszystkim wysokości stawek podatkowych, a także progów podatkowych, wielkości odliczeń i ulg. Ponieważ nominalne stawki podatkowe są wyrażone expressis verbis, reprezentują cel polityki podatkowej - wyznaczają bowiem zaplanowaną wielkość przychodów podatkowych. W przeprowadzonej analizie stanowią więc punkt odniesienia. Po drugie, Ministerstwo Finansów podaje efektywne stawki podatkowe, które - rzecz jasna - różnią się od wielkości nominalnych. Na to zróżnicowanie mają wpływ pozostałe instrumenty polityki podatkowej, np. najważniejsze z punktu widzenia przeprowadzanych badań ulgi i odpisy. Te ostatnie mają służyć realizacji konkretnych celów, np. stwarzać dogodniejsze warunki dla budownictwa mieszkaniowego lub zachęcać do podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Następuje więc swego rodzaju konfrontacja celów polityki podatkowej, bowiem jedne - te ogólnogospodarcze - zawierane są w nominalnych stawkach podatkowych, a cele wybiórcze są reprezentowane przez ulgi i odliczenia. Tak więc rozbieżność między efektywnie płaconymi podatkami zamierzonymi przez ustawodawcę reprezentuje wielkość "nierealizacji" polityki podatkowej. Celem pracy jest interpretacja wielkości zróżnicowań nominalnych i efektywnych stawek podatkowych.

Artykuł składa się z trzech części.

W pierwszej przedstawione są nominalne i efektywne stawki podatkowe oraz ulgi i odpisy od podatku dochodowego od osób fizycznych. Zaprezentowana jest więc materia, stanowiąca przedmiot rozważań.

Zasadnicza część - druga - poświęcona jest realizacji celów polityki podatkowej. Składa się z dwóch podrozdziałów. W pierwszym zaprezentowane są mierniki, służące do oceny realizacji tych celów w okresie krótkim, czyli dla jednego roku, oraz w okresie średnim, czyli w ciągu trzech lat. Drugi podrozdział zawiera próbę interpretacji otrzymanych wyników dla obu okresów w ujęciu statycznym i dynamicznym.

W zakończeniu przedstawione są uogólnienia i podsumowanie.